Stethoscoop op het Oude Testament

Onder de titel 'Stethoscoop op Genesis' scheef de oud-huisarts Lukas de Groote een lijvig boek dat in 2010 door de Stichting Amphora Books is uitgegeven. Nadat dit boek was uitverkocht, plaatste de organisatie Joods-Christelijke Dialoog de tekst pericoopsgewijs op haar website. Met toestemming van de uitgever en de schrijver is op deze site een volledige scan als pdf beschikbaar.

Uit de contacten die onze vrijwilliger Gert-Jan van der Struys, zelf ook ijverig Bijbelonderzoeker, met zijn collega onderhield, kwam de relatie tussen het Trefpunt en Lukas de Groote tot stand. Het resultaat is een serie van 28 lezingen, voorafgegaan door een presentatie van Gert-Jan van der Struys over de literatuur die in het Trefpunt aanwezig isover de geneeskunde in het Oude Israël.

Lukas de Groote

In zijn curriculum vitae beschrijft Lukas de Groote (1943) dat hij ter wereld kwam als tweede kind van een gezin met drie kinderen. 'Vader was huisschilder, moeder huisvrouw. Ik ben geboren in een huis aan de Amstel ten zuiden van Amsterdam. Daar heb ik heel mijn jeugd doorgebracht, in wat nu gemeente Amstelveen heet. Na de lagere school heb ik Gymnasium-beta gevolgd op het Gereformeerd Gymnasium in Amsterdam. Vanwege matige examencijfers voor alle vakken, zeker voor talen, ben ik uit arren moede maar medicijnen gaan studeren. De studie boeide me nauwelijks en met veel moeite heb k me door de eerste saaie jaren heen geworsteld. Toen de praktische jaren aanbraken ging het beter, maar nog zonder dat ik het gevoel had dat ik in een medisch beroep thuis hoorde. Maar omdat ik intussen getrouwd was en kinderen had en met de nodige moeite afgestudeerd was, ben ik toch als arts aan de slag gegaan. Na mijn diensttijd kon ik als huisarts beginnen. Een opleiding was er in die tijd (1970)  niet. Als assistent bij een ervaren huisarts heb ik het vak geleerd en begon ik langzamerhand meer thuis te raken in het vak van huisarts. Vanaf 1972 ben ik huisarts geweest in Veenendaal, in een groepspraktijk. Op mijn achtenvijftigste heb ik me geassocieerd en ben in deeltijd huisarts voor verstandelijke gehandicapten geworden. Ook heb ik enkele jaren diensten gedaan op een huisartsenpost en als waarnemer gewerkt. Het werken met verstandelijk gehandicapten heb ik parttime gedaan tot mijn 76e jaar. Mijn beperkte affiniteit met het vak heeft mogelijk als voordeel dat ik me altijd erg heb moeten inspannen om het vak toch goed uit te kunnen oefenen. Vooral de psychische aspecten hebben altijd erg mijn belangstelling gehad.
Wat mijn interesse voor de Bijbel betref, vanaf mijn kinderjaren heeft die bestaan, en toen de gelegenheid zich voordeed Hebreeuws te leren heb ik die dan ook met beide handen aangegrepen. Een beetje Nieuwtestamentisch Grieks kon ik lezen, maar het oude Testament was ontoegankelijk in de oorspronkelijke taal. Ondanks dat ik geen taalgevoel bezit heb ik me min of meer het Hebreeuws wat eigen gemaakt. Het voordeel van het gebrek aan taalvaardigheid is dat ik me erg moet concentreren op wat er precies staat. Sinds ruim dertig jaar bestudeer ik nu het Hebreeuws van het Oude Testament en begeleid ik leesgroepen. De combinatie arts-Hebraïcus is in Nederland zeldzaam. Ook bij gerenommeerde vertalers is medische kennis gering, terwijl men wel meent medische onderwerpen te kunnen vertalen, vrijwel zonder bij deskundigen navraag te doen. Ik hoop daarin een kleine bijdrage te kunnen leveren, waarbij ik me soms zelfs buiten mijn eigen vakgebied begeef.'

Lezingenserie

U kunt op de voordrachten reageren met een e-mailbericht aan Lukas de Groote.

Tekstregister

Genesis 4:1-16 (15 doodslag)
Genesis 12:10-19 (6 donorinseminatie 2)
Genesis 18:12-13 (12 impotentie)
Genesis 20:1-6 en 10-12 (6 donorinseminatie 2)
Genesis 21:5-21 (17 zieke kinderen 1)
Genesis 21:8-14 (27 binding van Izaäk 1)
Genesis 22:1-8 (27 binding van Izaäk 1)
Genesis 22:9-19 (28 binding van Izaäk 2)
Genesis 24:1-6, 63-67 (20 verstandelijke beperking)
Genesis 25:25-26 (9 bevalling en geboorte)
Genesis 25:27-34 (13 honger)
Genesis 26:1, 7-9 (20 verstandelijke beperking)
Genesis 27:1-3 en 7 (20 verstandelijke beperking)
Genesis 29:15-30 (3 incest)
Genesis 30:22-24 (19 een man met Asperger?)
Genesis 32:22-33 (21 nachtelijke worsteling)
Genesis 34:1-4, 11-27 en 31 (4 loverboy)
Genesis 35:16-18 (9 bevalling en geboorte)
Genesis 37:9-11 (19 een man met Asperger?)
Genesis 38:6-19 en 24-27 (2 Juda en Thamar)
Genesis 39:1-20 (5 donorinseminatie 1)
Genesis 40:5-13, 16-22 (19 een man met Asperger?)
Genesis 41:25, 32-33, 44-46, 51-52 (19 een man met Asperger?)
Genesis 47:20-22 (19 een man met Asperger?)
Exodus 2:1-10 (10 Adoptie)
Exodus 2:12 (15 doodslag)
Richteren 3:12-29 (11 homoseksualiteit)
Exodus 4:10-21 (23 bedreiging van een kind)
Richteren 4:4-11, 15-27 (22 moord door een vrouw)
Richteren 5:24-27 (22 moord door een vrouw)
Richteren 10:6 (26 dochter van Jefta)
Richteren 11:1-12, 28-40 (26 dochter van Jefta)
Ruth 3:6-14 (12 impotentie)
1 Samuel 5:6-12 (1 builenpest)
1 Samuel 6:1-5 (1 builenpest)
1 Samuel 6:1-8, 10-12, 19 (25 dodelijk ongeval)
1 Samuel 7:1 (25 dodelijk ongeval)
1 Samuel 14:25-27 (13 honger)
1 Samuel 17:2-11, 32-50 (8 hypofysetumor)
1 Samuel 25:2-3, 23-26, 32-38 (24 natuurlijke dood)
1 Samuel 30:9-12 (13 honger)
2 Samuel 3:20-27 (14 moord)
2 Samuel 6:1-8 (25 dodelijk ongeval)
2 Samuel 11:1-13 (7 donorinseminatie 3)
2 Samuel 13:1-2, 6-16 (16 aanranding)
2 Samuel 18:9-15 (14 moord)
2 Samuel 20:8-10 (14 moord)
1 Koningen 1:1-4 (12 impotentie)
1 Koningen 17:1-9, 17-23 (18 zieke kinderen 2)
2 Koningen 4:17-21, 32-37 (18 zieke kinderen 2)

Herkomst van illustraties

De afbeeldingen op de webtegels zijn afkomstig uit het Toneel der voornaamste historien des Ouden en Nieuwen Testaments, bestaande in driehondert ses en dertig afbeeldingen. Cierlijk in 't koper gebragt door Pieter Schuts, en nieuwelijks uitgegeven door Philippus Losel, boekverkoper te Rotterdam, 1733, met uitzondering  van de afbeeldingen op de webtegels van lezing 1 (gravure van Martin Speer 1742, collectie Rijksmuseum); 3 (gravure Crispijn de Passe, 1612, collectie Herzog Anton Ulrich-Museum); 6 (gravure Wenceslaus Hollar, ca 1650, University of Toronto Wenceslaus Hollar Digital Collection); 7 (Bijbels prentenboek, Lunenburg 1672); 8 (miniatuur uit de Bible Historiale van Guiart des Moulins); 11 (houtgravure Godefroid Ballain, 1567, uit: Max Rooses, Het Oud en het Nieuw Testament, I (= Uitgaven van het Mus. Plantin-Moretus te Antwerpen), Antwerpen 1911); 14, 22 en 26 (Joh. Luiken, De schriftuurlijke geschiedenissen en gelijkenissen van het Oude en Nieuwe Verbond, Amsterdam 1712); 16 (gravure Heinrich Aldegrever, 1540, The Metropolitan Museum of Art); 20 (gravure van Julios Schorr von Carolsfeld, Die Bibel in Bildern, 1860), 23 (volgt) en 25 (De Bijbel in 230 gravures van Gustave Doré met fragmenten uit het Oude en het Nieuwe Testament en de apokriefe boeken, Hoofddorp 1972).