18 juli: TMGN-scans: medisch-historische publicaties in pdf (zie de nieuwe rubriek).
13 augustus: vijf lezingen tijdens de Domus Dag 2013! (zie deze homepage)
2 september: acht lezingen tijdens de Domus Dag 2016! (zie deze homepage)
10 september: twee lunchlezingen van reislustige TMGN-vrijwilligers (klik hier)
29 september: Lunchlezing Jacob de Leeuwe
7 oktober: TMGN-cursus 1 (George Maat)
14 oktober: TMGN-cursus 2 (Jon Laman & David van Bodegom)
22 oktober: Paracelus-seminar Elke BuBler & Anton Dekkers
25 november: Studiedag Historische Vereniging Arbeid en Gezondheid
25 november: Bijeenkomst Sectie Geschiedenis der Neurowetenschappen (NVN)
Op 10 december a.s. zullen in de Domus Medica (Utrecht) zes gerenommeerde sprekers u onderhouden over Arts en oorlog. Moraal en werkelijkheid, en zal oud-minister Joris Voorhoeve de prestigieuze Domus Medica Lezing houden. Klik hier voor het programma. De plaatsen voor het fysiek bijwonen zijn inmiddels volgeboekt. U kan zich nog wel aanmelden voor de livestream; klik daarvoor op deze link.
Vijf bijeenkomsten met negen top-wetenschappers die vanuit hun discipline zich op het terrein van de medische geschiedenis begeven. U kunt zich nog aanmelden voor deze bijzondere cursus Interdisciplinaire Medische Geschiedenis. Zie de aankodigingen op deze homepage, of download het programma.
In drie colleges geeft Dr. Peter Koehler, neuroloog en bekend door zijn vele studies over de geschiedenis van de neurowetenschappen, een inleiding tot de geschiedenis van zijn vakgebied. Klik hier voor de collegereeks en de videos.
Velen zullen de Amsterdamse huisarts Jacob de Leeuwe kennen van de prachtige documentaire 'De sleutel van het leven'. Op 29 september zal hij tijdens een lunchlezing vertellen over zijn grootse onderneming: het leveren van de Nederlandse vertaling van de Talmoed, en over de betekenis van de Talmoed voor het verstaan van de Tora en het Oude Testament. Klik hier voor de link naar de livestream.
Pincet & Penseel beheert in het Trefpunt een expositieruimte in de Historiekamer van de KNMG. De wisselexpositie is dit keer ingericht door de Alkmaarse anesthesioloog Charles Nyst (1953). Landschappen, subtiele kleurvariaties, structuren van vaatjes en bloemblaadjes verwonderen hem voortdurend. Voor contact met de kunstenaar, klik hier.
De TMGN-cursus Interdisciplinaire Medische Geschiedenis opent op 7 oktober 2022 met vier colleges over de paleopathologie door de meest eminente vertegenwoordiger van dit vakgebied in Nederland: professor George Maat. Binnenkort volgen hier de gegevens over de aanmelding voor deelneming aan de cursus.
De TMGN-cursus Interdisciplinaire Medische Geschiedenis vervolgt op 14 oktober 2022 met vier colleges over het boeiend vakgebied van de evolutionaire geneeskunde: een parallelspoor naar het verleden naast de traditionele medische geschiedenis. Twee topwetenschappers op dit terrein zijn onze gidsen. Binnenkort volgen hier de gegevens over de aanmelding voor deelneming aan de cursus.
Elke BuBler is in Nederland de belangrijkste kenner van Paracelsus, de sleutelfiguur van de Renaissance-geneeskunde. Haar vertalingen van alle belangrijke werken van Paracelsus maken zijn gedachtegoed voor een breed publiek toegankelijk (zie www.woudezel.nl). Binnenkort meer over haar lezingen in het Trefpunt.
De Amstelveense huisarts Anton Dekkers heeft samen met Elke BuBler de vertaling mét commentaar verzorgd van de voor velen onbekende verhandeling van Paracelsus over Psalm 119. In deze lezing komt hij ons daarover vertellen.
De kersverse Historische vereniging Arbeid en Gezondheid 'ELMA' gaat van start met een studiedag over de ontwikkeling van multidisciplinair samenwerken in de arbozorg. Voor meer informatie en aanmelden: mail.
Met vier colleges over de biografie als wetenschap en het historisch onderzoek naar levenslopen voegen de deelnemers aan de TMGN-cursus Interdisciplinaire Medische Geschiedenis een belangrijke dimensie toe aan hun medisch-historische kennis. Binnenkort volgen hier de gegevens over de aanmelding voor deelneming aan de cursus.
Voor de bedrijfsvoering van het Trefpunt is een goede relatie met lokale ondernemers belangrijk. Indirect dragen zij bij tot het succes van de onderneming aan het Foksdiep 2-10. Bijzondere vermelding verdienen Anton Mulder (Auto Mulder Urk bv) en zijn twee ponies die ervoor zorgen dat het gras op het terrein op duurzame wijze wordt gemaaid.
Op 11 december 2021 opende René Héman, voorzitter van de Artsenfederatie KNMG, de tentoonstelling 'Joodse artsen en de Holocaust' (openingstoespraak). Sindsdien reist de expositie door heel Nederland. Een kopie van de panelen staat nu opgesteld in de 'KNMG-Historiekamer' in het Trefpunt.
In 2012 verscheen op initiatief van Jan-Willem Coebergh het gedenkboek van de Federatie van Medisch Wetenschappelijke Verenigingen (Federa), nu: Coreon (Commissie Regelgeving Onderzoek). De hoofdteksten en bijlagen zijn hier als pdf beschikbaar.
Jarenlang noteerde de Friese boer Douwe Ales (1682-ca 1714) allerlei mogelijke middeltjes voor de meest uiteenlopende ziekten en kwalen. De bijna zeshonderd recepten worden hier (pdf) gepresenteerd met een uitvoerige inleiding en uitgebreide toelichting op de inhoud.
Met zijn 'Notes for Memoirs' (pdf), geredigeerd door Mart van Lieburg, leverde de internist Isidore Snapper belangrijke bouwstoffen voor de biografie die in 2017 werd geschreven door Arie Berghout (Heer en meester aan het ziekbed). Snappers leerling Mau Frenkel voorzag de Notes van een inleiding.
Ruim een halve eeuw behoorde G.A. Lindeboom tot de bekendste auteurs in Nederland op het terrein van de medische geschiedenis, de protestants-christelijke medische ethiek en de interne geneeskunde. Deze uitgave (pdf) biedt een overzicht van het leven en werk van deze markante medicus.
Behalve een terugblik op zijn leven en werk en op de ontwikkeling van de plastische chirurgie geeft Jacques van der Meulen in deze autobiografie ook een vijftal beschouwingen, o.a. over 'de arrogantie van de macht', 'Israël' en de verhouding 'Oost en West' (pdf).
Hoewel als leerboek gedateerd, biedt de Inleiding tot de geschiedenis der geneeskunde (1961) van G.A. Lindeboom nog altijd een eerste overzicht van de hoofdpersonen en hoofdmomenten in de medische geschiedenis. De zevende druk, in 1993 bewerkt door Mart van Lieburg, is hier als pdf beschikbaar.
'Een belangrijk en boeiend deel van mijn leven nog eens de revue te laten passeren': dat was het doel van Aulbers Panta rhei. Behalve 36 jaar huisartsgeneeskunde bevat het relaas ook een bijdrage tot de geschiedenis van de huisartsenopleiding te Rotterdam.
Drie kaartsystemen (Wittop Koning, Bierman) en databases (Van Lieburg) zijn in deze uitgave bewerkt tot een alfabetisch overzicht van de farmaceutische beroepsbevolking in Nederland tot 1867 (pdf).
De bewerking van het beroepsjournaal van de Oud-Beijerlandse huisarts Johan Hers levert een belangrijke bijdrage tot de medisch-historische kennis van de plattelands-huisartsenpraktijk eind 19e, begin 20e eeuw (pdf).
Aan de oprichting van de Rijkskweekschool voor Vroedvrouwen in 1882 was een lange geschiedenis van stedelijk onderwijs voorafgegaan. Die vroege geschiedenis en de eerste halve eeuw van de school wordt in dit gedeelte van het gedenkboek (1982) uitvoerig beschreven (pdf).
Tekst volgt
Ook al zijn veel onderdelen door de mogelijkheden van de digitale wereld achterhaald, toch is er nog altijd vraag naar de Handleiding voor de beoefening van de Geschiedenis der Geneeskunde, uitgebracht in 1981 ter ondersteuning van de 'Werkcursus' Medische Geschiedenis werd gegeven. De teksten van de Handleiding zijn hier te vinden; het readergedeelte is weggelaten.
De curatoren van het Trefpunt dragen, veelal mede namens de medisch-wetenschappelijke vereniging of historische werkgroep die zij vertegenwoordigen, verantwoordelijkheid voor de opbouw, het beheer en de ontsluiting van de erfgoedcollecties op het terrein van hun expertise. Op 25 mei 2022 vergaderden zij om hun werkzaamheden onderling af te stemmen en zo te werken aan de realisering van de doelstellingen van het Trefpunt.
In zijn studie over de ontwikkeling en maatschappelijke betekenis van de Nederlandse vaktijdschriften heeft de hoogleraar Willem Molle ook uitvoerig aandacht besteedt aan het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde. In deze presentatie geeft de auteur een samenvatting van zijn boek en passeren de belangrijkste conclusies de revue (klik hier).
Tijdens een scholierenbezoek op 13 juni 2022 vertelde de oud-kinderarts Joan van Lookeren Campagne over zijn ervaringen tijdens de polio-epidemie te Staphorst in 1971. Een bijzonder verslag van een epidemie die ruim 50 jaar geleden het vaccinatiedebat volop actueel maakte (klik hier).
Opening van de Domus Dag 2016 onder voorzitterschap van Theo van Berkestijn, door de voorzitter van de KNMG, Drs. René Héman (arts M&G, bedrijfsarts). Klik hier voor de video-opname.
Lezing tijdens de Domus Dag 2016 (De secularisatie van het medische domein) door Prof.dr. Fred van Lieburg ‘Over de historische verwevenheid van het religieuze en het medische domein’. Klik hier voor de video-opanme.
Lezing tijdens de Domus Dag 2016 (De secularisatie van het medische domein) door Prof.dr. Peter Jan Margry: ‘Religieuze geneeskunde vanuit etnologisch perspectief: van bedevaart tot chakra’. Klik hier voor de video-opname.
Lezing tijdens de Domus Dag 2016 (De secularisatie van het medische domein) door Prof. Mr. Dries van Agt: ‘Confessionele politiek en het medisch-ethisch debat van de jaren zeventig en tachtig. Een terugblik’. Klik hier voor de video-opname.
Lezing tijdens de Domus Dag 2016 (De secularisatie van het medische domein) door Prof.dr. Jan Molenaar: 'Niet de tijd gaat voorbij, wij gaan voorbij. De reis van een gereformeerde dorpsjongen door de geneeskunde van zijn tijd’. Klik hier voor de video-opname.
Lezing tijdens de Domus Dag 2016 (De secularisatie van het medische domein) door Prof.dr. Heleen Dupuis: ‘Medische ethiek in de jaren 70 en 80: Waarover ging het vooral? Een analyse bij een terugblik’. Klik hier voor de video-opname.
Lezing tijdens de Domus Dag 2016 (De secularisatie van het medische domein) door Prof.dr. Gerrit Glas: ‘Seculariseert professionalisme? Een beschouwing tegen een historisch decor’. Klik hier voor de video-opname.
Lezing tijdens de Domus Dag 2016 (De secularisatie van het medische domein) door Prof.dr. Mart van Lieburg: ‘Hoe God verdween uit Kos en Knidos. Nederlandse medici over religie en geneeskunde’. Klik hier voor de video-opname.
Tijdens de Domus Dag 2013 over de geschiedenis van de medische studie verzorgde Prof.dr. Piet Borst een presentatie over zijn vader J.G.G. Borst, 'een weergaloos en onvergetelijk docent'. Zijn presentatie kunt u hier terugzien en terugluisteren.
Tijdens de Domus Dag 2013 over de geschiedenis van de medische studie verzorgde Drs. Bert Keizer een presentatie onder de titel 'Medisch onderwijs in de seventies. Doe es wat aan je haar jongen!'. Zijn presentatie kunt u hier terugzien en terugluisteren.
Tijdens de Domus Dag 2013 over de geschiedenis van de medische studie hield Prof.dr. Hans Galjaard een lezing onder de titel ‘Het is nooit goed’. Zijn presentatie kunt u hier terugzien en terugluisteren.
Tijdens de Domus Dag 2013 over de geschiedenis van de medische studie verzorgde Prof.dr. Jan van Gijn een presentatie, getiteld: 'Een verrassende confrontatie. Over veertig jaar neurologie onderwijs'. Zijn presentatie kunt u hier terugzien en terugluisteren.
Tijdens de vrijwilligersdagen worden regelmatig lezingen en onderzoekspresentaties gehouden. Belangstellenden kunnen deze presentatie via een livestream volgen, of in het Trefpunt bijwonen (hier aanmelden, kosten inclusief lunch €10). Voor eerdere lunchlezingen klik hier; voor eerdere onderzoekpresentaties klik hier.
De Stichting Geschiedenis Fysiotherapie (SGF) is binnen het Trefpunt de gebruiker met het grootste vloeroppervlak. De huidige website van de SGF zal in de komende weken worden geïntegreerd met de website van het Trefpunt. De activiteiten, erfgoed en documentatie van de SGF zullen daardoor onder bereik van nog meer belangstellenden komen.
Met een fraaie videorapportage hebben de fysiotherapeuten een overzicht gegeven van hun werkzaamheden en hun collecties in ons Trefpunt. Aanbevolen ter kennisneming en voor onze partners ter navolging.
Volg de lezingenserie van Lukas de Groote over medische teksten uit het Oude Testament. Gert-Jan van der Struys verzorgt de opnames die in volgorde online worden gezet.
Op zoek naar historische medische apparaten, instrumenten, verplegingsartikelen of meubilair voor spreekkamers, laboratoria en ziekenhuizen? Er is een begin gemaakt met de digitalisering en ontsluiting van catalogi die vóór 1970 zijn verschenen. Ga naar de instrumentenpagina.
De oogarts Henk Punt heeft voor de uitvoering van zijn ambitieuze project over de geschiedenis van de medische faculteit te Leiden het Trefpunt als partner gekozen. Daarvoor is bij het Trefpunt het ‘Hendrik Punt Fonds’ gevestigd. In de serie Bibliotheca Medico-Historica Leidensis is zijn boek over Johannes de Raey de eerste publicatie. Zie ook de artikelenreeks van G.C.S. Suringar.
Journalisten, columnisten, bloggers en andere tekstschrijvers weten het Trefpunt niet zelden op rake wijze te typeren. In de rubriek Nieuwsberichten zijn deze teksten verzameld. De teksten in het boekje van André Weel Onrust op Urk zijn er een voorbeeld van.
Op vrijwilligersdagen worden voor of na de lunch nieuw verschenen boeken op medisch-historisch gebied onder de aandacht gebracht, hetzij als boekrecensie hetzij als boekpresentatie door de auteur(s) zelf. De livestreams worden hier gearchiveerd.
Onder de titel Ad Fontes Cahiers verzorgt het Trefpunt de uitgave van teksten die bedoeld zijn het onderzoek binnen het Trefpunt bekendheid te geven en nieuwe bronnen te publiceren.
De activiteiten van het Trefpunt zijn volledig afhankelijk van donaties. Behalve incidentele donaties verwelkomt het Trefpunt graag zijn vaste 'vrienden', 'begunstigers' en 'mecenassen' die een jaarlijkse donatie toezeggen. Zie daarvoor de donatie-pagina en de lijst van donateurs.
Het Trefpunt is een prima vergaderlocatie voor 40 (colloquiumzaal), 10 (historiekamer) en 6 (vergaderkamer) personen. Er zijn faciliteiten voor audiovisuele presentatie, livestream en videovergaderen. Informeer bij de TMGN-office manager.
Het Trefpunt heeft duizenden doubletten van medische en medisch-historische boeken. Bent u op zoek naar een medisch werk, een historische vakpublicatie, een medisch proefschrift of een academische rede: bekijk ons antiquariaat of informeer of wij u een aanbod kunnen doen.
Vrijwilligers helpen bij de opbouw van de collecties. Zij bepalen zelf welke dagen zij beschikbaar zijn. De ontmoeting en samenwerking met collega’s leidt tot leerzame gesprekken. U maakt bezoekers wegwijs in de collecties en helpt ze bij hun onderzoek. Informeer bij info@tmgn.nl.
